(Bismillahirrahmanirrahim)
(her şeye) Yaratılmışlara sonsuz ve sınırsız lütuf, ihsan, rahmet bahşeden, rahmetiyle sayısız nimetler ihsan eden, merhameti ve rahmeti bol, kulluk edilmeye layık tek ilah Allah'ın ismi ile (yardımıyla) (başlanır)
(Aynı zamanda müşriklerin bir işe başlarken Allah yerine kendi ilahlarının adlarını zikretmelerine nispettir)
Buruc; Burçlar
22 Ayet - /Gökteki muazzam ilahi düzen ve ashabü'l uhdud/
Muhammed peygamberi ve arkadaşlarını teselli. Ashabü'l uhdud - müminlerin müşrikler tarafından yakılması kıssasına değinir. (1)
(bkz.Hasan Elik & Muhammed Coşkun, İndirildiği dönemin ışığında Kur'an tefsiri)
TEVHİT EHLİ MÜMİNLERE BASKI YAPAN MÜŞRİKLERE UYARI
AYETİN OKUNUŞU: 1-) VesSemai zatilburuci;
KELİMELERİ: Ve*es semâi*zâti*el burûc
KELİMELERİN KARŞILIKLARI: ve (andolsun)*semaya*sahip*takımyıldızlara
TÜRKÇE ÖZÜ:
1-Takımyıldızlara sahip semaya andolsun
AYETİN OKUNUŞU: 2-) Velyevmilmev'udi;
KELİMELERİ: Ve El yevmi*El mev’ûd
KARŞILIKLARI: ve güne*vaad edilen
TÜRKÇE ÖZÜ:
2-Ve vaadedilen kıyamet gününe
AYETİN OKUNUŞU: 3-) Ve şahidin ve meşhud;
KELİMELERİ: Ve şâhidin*ve meşhûdin
KARŞILIKLARI: ve şahit olana*ve şahit olunana
TÜRKÇE ÖZÜ:
3-Ve şahit olana ve şahit olunana
AYETİN OKUNUŞU: 4-) Kutile ashabül'uhdud;
KELİMELERİ: Kutile*ashâbul uhdûd
KARŞILIKLARI: kahrolası*hendek sahipleri
TÜRKÇE ÖZÜ:
4-Kahrolası hendek sahipleri
AYETİN OKUNUŞU: 5-) En nari zatİlvekud;
KELİMELERİ: En nâri*zâti*el vekûd
KARŞILIKLARI: ateşin*sahipleri*doldurup yaktılar
TÜRKÇE ÖZÜ:
5-Hendeklerin içini ateş ile doldurup yaktılar
AYETİN OKUNUŞU: 6-) İz hüm 'aleyha ku'ud;
KELİMELERİ: İz*hum*aleyhâ*kuûd
KARŞILIKLARI: o zaman*onlar*etrafında*oturmuşlardı
TÜRKÇE ÖZÜ:
6-Ki onlar da ateşin etrafında oturmuşlardı
AYETİN OKUNUŞU: 7-) Ve hüm 'alâ ma yef'alune Bilmu’miniyne şuhud;
KELİMELERİ: Ve hum*alâ mâ yef’alûne*bil mu’minîne*şuhûd
KARŞILIKLARI: ve onlar*yaptıkları şeyleri*müminlere*seyrediyorlardı
TÜRKÇE ÖZÜ:
7-Ve müminlere yaptıkları şeyleri seyrediyorlardı
--Ey müşrikler; Takımyıldızlarla süslenmiş şu muhteşem semayı yaratan Allah,vaktiyle tevhide iman edenleri ateş dolu hendeklere atarak yakan ve çevresinde oturup yaptıklarını zalimce seyreden müşrikleri müstehak oldukları şekilde cezalandırılacak--
AYETİN OKUNUŞU: 8-) Ve ma nekamu minhüm illâ en yu'minu Billahil'AziyzilHamiyd;
KELİMELERİ: Ve mâ nekamû*min-hum*illâ*en yu’minû*bi Allâhi*el azîzi*el hamîd
KARŞILIKLARI: ve intikam almadılar*onlardan*...den başka*iman etmeleri(nden başka)*allah'a*aziz*hamid
TÜRKÇE ÖZÜ.
8-Onlardan sırf aziz ve hamid olan Allah'a iman ettikleri için intikam aldılar
AYETİN OKUNUŞU: 9-) Elleziy leHU MülküsSemavati vel'Ard* vAllahu 'alâ külli şey'in Şehiyd;
KELİMELERİ: Ellezî*lehu*mulku*es semâvâti*ve el ard,*ve allâhu*alâ*kulli*şey’in*şehîd
KARŞILIKLARI: o ki*ona aittir*mülkü*semaların*ve yeryüzünün,*ve allah*üzerindeki*her*şeye*şahittir
TÜRKÇE ÖZÜ;
9-O Allah ki yeryüzünün ve gökyüzünün sahibi odur ve Allah üzerlerindeki her şeye şahittir
--Müminlere yerin ve göğün yaratıcısı ve sahibi olan Allah'a şirk koşmadıkları için bu zalim cezayı reva görmüşlerdi ama her şeyi gören Allah onların zalimliklerini de görmüş ve en ağır şekilde cezalandırmıştır--
AYETİN OKUNUŞU: 10-) İnnelleziyne fetenülmu’miniyne velmu'minati sümme lem yetubu
KELİMELERİ: İnne*ellezîne*fetenû*el mu’minîne*ve el mu’minâti*summe*lem yetûbû*
KARŞILIKLARI: muhakkak ki*onlar*işkence edip*mümin erkeklere*ve mümin kadınlara*sonra*tövbe etmediler*
MEALİ: Onlar mümin erkek ve mümin kadınlara işkence ettikten sonra tövbe bile etmemişlerdi
AYETİN OKUNUŞU: felehüm 'azâbu cehenneme ve lehüm 'azâbulharıyk;
KELİMELERİ: fe*lehum*azâbu*cehenneme*ve lehum*azâbu*el harîk
KARŞILIKLARI: artık*onlar için vardır*azap*cehennemde*ve onlar için vardır*azap*yakıcı
MEALİ: Artık onlar için cehennemde yakıcı bir azap vardır
TÜRKÇE ÖZÜ:
10-Onlar mümin erkek ve kadınlara işkence ettikten sonra da tövbe bile etmemişlerdi. Artık onlar için cehennemde yakıcı bir azap vardır.
--Ey müşrikler; Bu durum sizler için bir ders olmalıdır. Allah müminlere böyle kadın-erkek demeden eziyet eden ve bu davranışlarından vazgeçip tövbe etmeyen, tevhide iman etmeden ölen zalimleri cehennem ateşiyle cezalandıracaktır--
AYETİN OKUNUŞU: 11-) İnnelleziyne amenu ve 'amilussalihati lehüm cennatün
KELİMELERİ: İnne*ellezîne*âmenû*ve amilu*es sâlihâti*lehum*cennâtun*
KARŞILIKLARI: muhakkak ki*olanlar*iman edenler*ve amel işleyenler*salih*olanlar için vardır*cennetler
MEALİ: Tevhide ve peygamberlere iman edip imanının gereklerini yaparak Allah'ın emirlerini yerine getirip yasaklarından sakınanlara ödül olarak altından nehirler akan cennetler vardır
AYETİN OKUNUŞU: tecriy min tahtihel'enhar* zâlikelfevzülkebiyr;
KELİMELERİ: tecrî*min tahti-hâ*el enhâr, zâlike*el fevzu*el kebîr
KARŞILIKLARI: akar*onların altından*nehirler,*işte bu*kurtuluştur*büyük
MEALİ: O cennetlerin altından nehirler akar ve işte büyük kurtuluş budur
TÜRKÇE ÖZÜ;
11-Tevhide ve peygamberlere iman edip imanının gereklerini yaparak Allah'ın emirlerini yerine getirip yasaklarından sakınanlara ise ödül olarak altından nehirler akan cennetler vardır. İşte bu büyük kurtuluş ve esas bahtiyarlık budur.
Hz.MUHAMMED'E ve MÜMİNLERE SABIR ve KARARLILIK TAVSİYESİ
AYETİN OKUNUŞU: 12-) İnne batşe Rabbike leşediyd;
KELİMELERİ: İnne*batşe*rabbi-ke*le şedîd
KARŞILIKLARI: şüphesiz*vereceği ceza*senin rabbinin*çok şiddetlidir
TÜRKÇE ÖZÜ:
12-Şüphesiz Rabbin vereceği ceza çok şiddetlidir
AYETİN OKUNUŞU: 13-) İnneHU HUve yübdiu ve yu'ıyd;
KELİMELERİ: İnne-hu*huve*yubdiu*ve yuîd
KARŞILIKLARI: muhakkak ki*o*önce yaratır*sonra geri çağırır
TÜRKÇE ÖZÜ:
13-Muhakkak ki o önce yaratır sonra geri çağırır (canını alır)
--Ey Muhammed; Allah'ın müşriklere vereceği ceza çok şiddetli olacaktır. Kıyamet günü hepsini yeniden diriltip yaptıklarına karşılık Allah onlara azap üstüne azap tattıracaktır.(2) Emirlerine itaat eden müminlere ise çok affedici ve merhametli olacaktır--
AYETİN OKUNUŞU: 14-) Ve HuvelĞafurulVedud;
KELİMELERİ: Ve*huve*el gafûru*el vedûd
KARŞILIKLARI: ve*o*çok bağışlayan*ve çok sevendir
TÜRKÇE ÖZÜ:
14-Allah çok bağışlayan ve çok sevendir
AYETİN OKUNUŞU: 15-) Zül'ArşilMeciyd;
KELİMELERİ: Zu*El arşi*El mecîd
KARŞILIKLARI: sahibidir*arşın*çok yüce ve şereflidir
TÜRKÇE ÖZÜ:
15-Arşın sahibi olup çok yüce ve şereflidir
AYETİN OKUNUŞU: 16-) Fa' (ğğ) 'alün lima yüriyd;
KELİMELERİ: Fa’âlun*li*mâ*yurîd
KARŞILIKLARI: yapar*için*her şey*dilediği
TÜRKÇE ÖZÜ:
16-Dilediği her şeyi yapabilecek güçtedir
AYETİN OKUNUŞU: 17-) Hel etake hadiysülcünud;
KELİMELERİ: Hel*etâ-ke*hadîsu*el cunûd
KARŞILIKLARI: ...mi*sana geldi(mi)*olayı*o orduların
TÜRKÇE ÖZÜ:
17-Size o orduların hikayesi ulaştı mı
AYETİN OKUNUŞU: 18-) Fir'avne ve Semud;
KELİMELERİ: Fir’avne*ve*semûd
KARŞILIKLARI: firavun*vesemud kavimlerinin
TÜRKÇE ÖZÜ:
18-Firavun ve Semud kavimlerinin
--Mekke müşrikleri şimdilik kendilerini çok güçlü görüyor olabilirler. Unutmasınlar ki Allah bütün kainatın sahibidir ve sonsuz kudrete sahip olup uygun gördüğü her şeyi yapabilendir. Bundan şüphesi olanlar geçmişte güçlü ordularına güvenen Firavun'un ve Semud kavminin başına gelenlerden ders alsınlar--
AYETİN OKUNUŞU: 19-) Belilleziyne keferu fiy tekziyb;
KELİMELERİ: Beli ellezîne*keferû*fî*tekzîb
KARŞILIKLARI: doğrusu onlar*inkarcılar*hep*yalanlarlar
TÜRKÇE ÖZÜ:
19-Doğrusu inkarcılar geçmişten bu yana tevhidi ve peygamberleri hep yalanlayıp dururlar
AYETİN OKUNUŞU: 20-) VAllahu min veraihim muhıyt;
KELİMELERİ: Ve allâhu*min*verâi-him*muhît
KARŞILIKLARI: ve allah*...den*onları enselerin(den)*yakalar
TÜRKÇE ÖZÜ:
20-Ama Allah onları enselerinden yakalar
--Doğrusu, peygamber düşmanı bu inkarcıların zalim tavırları öteden beri hep aynıdır(3) ama Allah onların bütün yaptıklarından haberdardır ve zulümlerini yanlarına bırakmayacak. Bu yüzden onların tavırları sakın sizi yıldırmasın(4)--
KUR'AN ALLAH'IN VAHYİDİR
AYETİN OKUNUŞU: 21-) Bel huve Kur'ânun Meciyd;
KELİMELERİ: Bel*huve*kur’ânun*mecîdun
KARŞILIKLARI: doğrusu*o*kuran*yüce ve şereflidir
TÜRKÇE ÖZÜ:
21-O Kuran yüce ve şereflidir
AYETİN OKUNUŞU: 22-) Fiy Levhın Mahfuz;
KELİMELERİ: Fî*levhın*mahfûz
KARŞILIKLARI: ...da*levha'da*muhafaza edilir
TÜRKÇE ÖZÜ:
22-İlahi muhafaza altındadır. (Levh-i Mahfûz'dadır)
--Elçimiz Muhammed'e vahyettiğimiz Kuran müşriklerin iddia ettikleri gibi şair veya kahin sözü değil ilahi muhafaza altına alınmış yüce bir vahiydir--
(1) ASHABÜ'l-UHDUD: (Hendek sahipleri) İslamiyet'ten önceki devirlerde müminleri dinlerinden döndürmek için ateş dolu hendeklerde yakarak işkence eden kimseler hakkında Kuran'ı Kerim'de kullanılan tabir. Buruc suresinde çıra ile tutuşturdukları ateş dolu hendeklere Allah'a inandıkları için müminleri atan ve hendeğin etrafında oturup onları seyreden kimselerden "kahrolsunlar" diye kısaca bahsedilmektedir. Özellikle Süryani kaynakları başta olmak üzere halkı hendeklere doldurarak öldürme olaylarının tarihte çeşitli zamanlarda meydana geldiği anlaşılmaktadır. Moberg tarafından keşfedilen VI. yüzyılın ikinci çeyreğine ait tarihi belgede bu hadiseden bahsedilmesi de tarihte böyle bir olayın meydana geldiğini teyit etmektedir (Horovitz. s. 92-93). Ayrıca bu konuda yeni belgeler de bulunup neşredilmiştir (lrfan Shahid, çeşitli sayfalar).
(2) bkz. Taberi
(3) bkz. Razi
(4) bkz. Razi
(3) bkz. Razi
(4) bkz. Razi
(Surelerin Türkçe özü için, Sayın Hasan Elik ve Sayın Muhammed Coşkun hocalarımızın ilmine ve onların "İndirildiği Dönemin Işığında Kur'an Tefsiri - Tevhit mesajı" isimli muhteşem eseri ile Sayın Abdülaziz Bayındır hocam ile Sayın Hakkı Yılmaz hocalarımın ilimlerine minnettarım)
Diğer sureler için link;
TÜRKÇE ÖZLÜ KURAN ve DİĞER YAZILAR
