(Bismillahirrahmanirrahim)
(her şeye) Yaratılmışlara sonsuz ve sınırsız lütuf, ihsan, rahmet bahşeden, rahmetiyle sayısız nimetler ihsan eden, merhameti ve rahmeti bol, kulluk edilmeye layık tek ilah Allah'ın ismi ile (yardımıyla) (başlanır)
(Aynı zamanda müşriklerin bir işe başlarken Allah yerine kendi ilahlarının adlarını zikretmelerine nispettir)
Fecr: şafak vakti
30 Ayet /Müminlere zulmedenlerin helakı/
Müşriklerin zengin oldukları için kendilerinin seçilmiş ve doğru insanlar olduğunu sanmalarının ne kadar yanlış olduğunu ve geçmişte böyle davrananların nasıl helak edildiği anlatılır
(bkz.Hasan Elik & Muhammed Coşkun, İndirildiği dönemin ışığında Kur'an tefsiri)
MÜŞRİKLERE UYARILAR
AYETİN OKUNUŞU: 1-) Vel fecr;
KELİMELERİ: Ve*el fecri
KELİME KARŞILIKLARI: andolsun*şafak vaktine
TÜRKÇE ÖZÜ;
1-Şafak vaktine andolsun (Bir çok kavim şafak vaktinde helak edilmiştir) (1)
1-Şafak vaktine andolsun (Bir çok kavim şafak vaktinde helak edilmiştir) (1)
AYETİN OKUNUŞU: 2-) Ve leyalin 'aşr;
KELİMELERİ: Ve leyâlin*aşrin
KARŞILIKLARI: ve geceye*on
TÜRKÇE ÖZÜ;
2-Ve on geceye (Musa peygamberin İsrailoğulları'nı Mısırdan çıkarması ile peşlerine düşen Firavun ordularının helak olması süreci)
2-Ve on geceye (Musa peygamberin İsrailoğulları'nı Mısırdan çıkarması ile peşlerine düşen Firavun ordularının helak olması süreci)
ADETİN OKUNUŞU: 3-) Veşşef'ı velvetr;
KELİMELERİ: Ve eş şef’ı*ve el vetri
KARŞILIKLARI: ve çift olana*ve tek olana
TÜRKÇE ÖZÜ;
3-Tek ve çift olana (Ad kavmi'nin 7 gece 8 gün süren helakı)(2)
3-Tek ve çift olana (Ad kavmi'nin 7 gece 8 gün süren helakı)(2)
AYETİN OKUNUŞU: 4-) Velleyli iza yesr;
KELİMELERİ: Ve el leyli*izâ*yesr
KARŞILIKLARI: ve gece*olduğu zamana*geçip giden
TÜRKÇE ÖZÜ;
4-Ve geçip giden geceye ("Onların helak vakti sabahtır.") (3)
4-Ve geçip giden geceye ("Onların helak vakti sabahtır.") (3)
AYETİN OKUNUŞU: 5-) Hel fiy zâlike kasemün li ziy hıcr;
KELİMELERİ: Hel*fî zâlike*kasemun*li*zî*hicr
KARŞILIKLARI: gerekmez mi*bu*yeminler*için*sahiplerine*akıl
TÜRKÇE ÖZÜ;
5-Bütün bu yeminler ve olanlardan sonra aklı başında olanların ders alması gerekmez mi..
5-Bütün bu yeminler ve olanlardan sonra aklı başında olanların ders alması gerekmez mi..
---Ey müşrikler; Bilmelisiniz ki sizin gibiler geçmişte kah şafak vakti gerçekleşen sarsıntılarla kah çeşitli mucizelerle kah yedi gece sekiz gün süren afetlerle helak edildiler. Bütün bu olanlardan ders almanız gerekmez mi!---
AYETİN OKUNUŞU: 6-) Elem tera keyfe fe'ale Rabbüke Bi'Ad;
KELİMELERİ: E lem tera*keyfe*feale*rabbu-ke*bi âd
KARŞILIKLARI: görmedin mi*neler yaptı*senin*rabbin*ad kavmine
TÜRKÇE ÖZÜ;
6-Rabbinin Ad kavmine neler yaptığını görmedin mi
6-Rabbinin Ad kavmine neler yaptığını görmedin mi
AYETİN OKUNUŞU: 7-) İreme zatil'ımad;
KELİMELERİ: İreme*zâti*el ımâdi
KARŞILIKLARI: İrem şehrine*sahip*sütunlara
TÜRKÇE ÖZÜ;
7-Muhteşem sütunlu şehirlere sahip İrem şehrine
7-Muhteşem sütunlu şehirlere sahip İrem şehrine
AYETİN OKUNUŞU: 8-) Elletiy lem yuhlak mislüha fiylbilad;
KELİMELERİ: elleti*lem yuhlak*mislu-hâ-fî*el bilâd
KARŞILIKLARI: o ki*yaratılmadı*onun eşi benzeri*arsında*ülkeler
TÜRKÇE ÖZÜ;
8-O İrem şehri ki, ülkeler içerisinde bir eşi dahi yoktu
8-O İrem şehri ki, ülkeler içerisinde bir eşi dahi yoktu
AYETİN OKUNUŞU: 9-) Ve Semudelleziyne cabussahre Bilvad;
KELİMELERİ: Ve*semûde*ellezîne*câbû*es sahra*bi el vâdi
KARŞILIKLARI: Ve Semud kavmine*onlar*oyanlar*kayaları*vadilerde
TÜRKÇE ÖZÜ;
9-Ve vadilerde kayaları oyarak yaptıkları evlerde yaşayan Semud kavmine
9-Ve vadilerde kayaları oyarak yaptıkları evlerde yaşayan Semud kavmine
AYETİN OKUNUŞU: 10-) Ve fir'avne ziyl'evtad;
KELİMELERİ: Ve fira'vne*zî*el evtâdi
KARŞILIKLARI: ve firavun'a*sahip*kazıklar (otağlar&ordular)
TÜRKÇE ÖZÜ;
10-Ve otağlar (ihtişamlı) ordular sahibi Firavun'a
10-Ve otağlar (ihtişamlı) ordular sahibi Firavun'a
AYETİN OKUNUŞU: 11-) Elleziyne tağav fiylbilad;
KELİMELERİ: Ellezîne*tagav*fî*el bilâd
KARŞILIKLARI: onlar ki*azgınlık yaptılar*de*beldelerin(de)
TÜRKÇE ÖZÜ;
11-Onlar ki ülkelerinde azgınlık yaptılar
11-Onlar ki ülkelerinde azgınlık yaptılar
AYETİN OKUNUŞU: 12-) Feekseru fiyhelfesad;
KELİMELERİ: Fe*ekserû*fî-hâ*el fesâd
KARŞILIKLARI: böylece*çoğalttılar*oralarda*fesadı
TÜRKÇE ÖZÜ;
12-Böylece oralarda fesadı çoğalttılar
12-Böylece oralarda fesadı çoğalttılar
AYETİN OKUNUŞU: 13-) Fesabbe 'aleyhim Rabbüke sevta 'azâb;
KELİMELERİ: Fe*sabbe*aleyhim*rabbu-ke*sevta*azâb
KARŞILIKLARI: bundan dolayı*indirdi*onların üzerine*rabbin*kamçısını*azabın
TÜRKÇE ÖZÜ;
13-Bundan dolayı Rabbin onların üzerine azabın kamçısını indirdi
13-Bundan dolayı Rabbin onların üzerine azabın kamçısını indirdi
AYETİN OKUNUŞU: 14-) İnne Rabbeke lebil mirsad;
KELİMELERİ: İnne*rabbe-ke*le*bi el mirsâd
KARŞILIKLARI: muhakkak*rabbin*elbette*gözetleyendir
TÜRKÇE ÖZÜ;
14-Muhakkak ki hiç bir şey senin Rabbinin gözünden kaçmaz
14-Muhakkak ki hiç bir şey senin Rabbinin gözünden kaçmaz
---Allah'ın Hud peygambere düşmanlık eden Ad kavmini, muhteşem sütunlu şehirlere sahip İrem inkarcılarını, Hz.Salih peygamberi dinlemeyen Semud kavmini, binlerce kişilik ihtişamlı ordular sahibi Firavun'u nasıl helak ettiğini bilmez misiniz...
Allah sizleri de gözetlemektedir. Eğer aklınızı başınıza toplamaz ve elçimiz Muhammed'e iman etmezseniz sizleri de onlar gibi helak etmemiz kaçınılmazdır---
MÜMİNLERİ YANLIŞ YOLDA GÖREN MÜŞRİKLERE CEVAP
AYETİN OKUNUŞU: 15-) Femmel'İnsanu iza mebtelahu Rabbühu feekremehu ve na' (ğğ) amehu feyekulü Rabbiy ekremen;
KELİMELERİ: Fe emmâ*el insânu*izâ mâ*ibtelâ-hu*rabbu-hu*fe*ekrame-hu*ve na’ame-hu*fe*yekûlu*rabbî*ekrame-ni
KARŞILIKLARI: fakat*(bazı) insanlar*ne zaman*onu imtihan etmek için*rabbi*böyle*ona ikram etse*ve onu nimetlendirse*o zaman*der*rabbim*bana ikram etti
TÜRKÇE ÖZÜ;
15-Bazı insanlar ne zaman Rabbi onu imtihan etmek için ona nimetlerinden bolca ikram edip zenginleştirirse "Bana Rabbim ikram etti" der.
15-Bazı insanlar ne zaman Rabbi onu imtihan etmek için ona nimetlerinden bolca ikram edip zenginleştirirse "Bana Rabbim ikram etti" der.
AYETİN OKUNUŞU: 16-) Ve emma iza mebtelahü fekadere 'aleyhi rizkahu feyekulü Rabbiy ehanen;
KELİMELERİ: Ve emmâ*izâ mâ*ibtelâ-hu*fe*kadera*aleyhi*rızka-hu*fe*yekûlu*rabbî*ehâne-ni
KARŞILIKLARI: ve fakat*ne zaman*onu imtihan etmek için*böyle*daraltsa*ona*onun rızkını*o zaman*der*rabbim*ihanet etti
TÜRKÇE ÖZÜ;
16-Ve fakat bazılarının yine imtihan etmek için rızkını azaltırsa "Rabbim bana ihanet etti" derler
16-Ve fakat bazılarının yine imtihan etmek için rızkını azaltırsa "Rabbim bana ihanet etti" derler
AYETİN OKUNUŞU: 17-) Kella bel la tükrimunelyetiym;
KELİMELERİ: Kellâ*bel*lâ tukrimûne*el yetîm
KARŞILIKLARI: doğru değil*bilâkis*ikramda bulunmuyorsunuz*yetimlere
TÜRKÇE ÖZÜ;
17-Bunların ikisi de doğru değil. Siz (müşrikler) yetimlere ikramda bulunmuyor
17-Bunların ikisi de doğru değil. Siz (müşrikler) yetimlere ikramda bulunmuyor
AYETİN OKUNUŞU: 18-) Ve la tehaddune'alâ ta'amilmiskiyn;
KELİMELERİ: Ve lâ tehâddûne*alâ taâmi*el miskîn
KARŞILIKLARI: ve birbirinizi teşvik etmiyorsunuz*doyurmak için*yoksulları
TÜRKÇE ÖZÜ;
18-Yoksulları doyurma konusunda birbirinizi teşvik etmiyorsunuz
18-Yoksulları doyurma konusunda birbirinizi teşvik etmiyorsunuz
AYETİN OKUNUŞU: 19-) Ve te'külunettürase eklen lemma;
KELİMELERİ: Ve te’kulûne*et turâse*eklen*lemmen
KARŞILIKLARI: ve siz yiyorsunuz*varisi olduğunuz mirası*tüketiyorsunuz*hızlıca
TÜRKÇE ÖZÜ;
19-Size kalan mirası bile ya büyük bir açgözlülükle hızlıca yiyip bitiriyorsunuz
19-Size kalan mirası bile ya büyük bir açgözlülükle hızlıca yiyip bitiriyorsunuz
AYETİN OKUNUŞU: 20-) Ve tühıbbunelmale hubben cemma;
KELİMELERİ: Ve tuhıbbûne*el mâle*hubben*cemmen
KARŞILIKLARI: veya seviyorsunuz*malı*aşırı*seviyorsunuz
TÜRKÇE ÖZÜ;
20-Veya mal biriktirip yığmayı aşırı seviyorsunuz
20-Veya mal biriktirip yığmayı aşırı seviyorsunuz
---Siz müşrikler nankör insanlarsınız. Rabbinizin size imtihan olarak verdiği serveti ve gücü doğru yolda kullanmıyor, Allah sizi sevip takdir ettiği için verdi sanıyor, yoksullara ve yetimlere gereği kadar katkıda bulunmuyor, kazancınız size miras kalsa bile son kuruşuna kadar ya hızlıca tüketiyor, ya da aşırı biçimde mal mülk sahibi oluyorsunuz. Üstelik özellikle fakir müminleri ilahi lutuftan mahrum insanlar diyerek hakir ve sapık görüyorsunuz.---
HESAP GÜNÜ ve CEHENNEM UYARISI
AYETİN OKUNUŞU: 21-) Kella iza dükketil'Ardu dekken dekkâ;
KELİMELERİ: Kellâ*izâ*dukketi*el ardu*dekken dekkâ
KARŞILIKLARI: Gerçek şu ki*zaman*dağıldığı*yeryüzü*parça parça
TÜRKÇE ÖZÜ;
21-Gerçek şu ki; Yeryüzünün paramparça olup dağıldığı kıyamet günü
21-Gerçek şu ki; Yeryüzünün paramparça olup dağıldığı kıyamet günü
AYETİN OKUNUŞU: 22-) Ve cae Rabbüke velMelekü saffen saffa;
KELİMELERİ: Ve câe*rabbu-ke*ve el meleku*saffen saffâ
KARŞILIKLARI: ve rabbinin geldiği (kıyametin koptuğu)*melekler*saf saf dizildiğinde
TÜRKÇE ÖZÜ;
22-Rabbinin kıyamet emri gelip çattığında meleklerin dahi saf saf dizildiği o gün
22-Rabbinin kıyamet emri gelip çattığında meleklerin dahi saf saf dizildiği o gün
AYETİN OKUNUŞU: 23-) Ve ciy'e yevmeizin Bicehenneme yevmeizin yetezekkerül'İnsanu ve enna lehüzZikra;
KELİMELERİ: Ve cîe*yevme izin*bi cehenneme*yevme izin*yetezekkeru*el insânu*ve ennâ*lehu*ez zikrâ
KARŞILIKLARI: ve karşınıza getirilecek*kıyamet günü*cehennem*kıyamet günü*tezekkür edecek(geçmişte yaptıklarını hatırlayacak)*insanlar*ama ne faydası olacak*onlara*hatırladıklarının
TÜRKÇE ÖZÜ;
23-İşte o kıyamet günü cehennemi karşınızda bulacaksınız. Geçmişte yaptığınız hataları birer birer hatırlayacaksınız ama hatırladıklarınızın ve içine düştüğünüz kederin size hiç bir faydası olmayacak.
23-İşte o kıyamet günü cehennemi karşınızda bulacaksınız. Geçmişte yaptığınız hataları birer birer hatırlayacaksınız ama hatırladıklarınızın ve içine düştüğünüz kederin size hiç bir faydası olmayacak.
AYETİN OKUNUŞU: 24-) Yekulü ya leyteniy kaddemtü lihayatiy;
KELİMELERİ: Yekûlu*yâ leyte-nî*kaddemtu*li hayâtî
KARŞILIKLARI: diyeceksiniz*keşke ben*güzel işler eyleseydim*bu (ahiret) hayatım için
TÜRKÇE ÖZÜ;
24-"Keşke ahiret hayatım için güzel işler eyleseydim" diyeceksiniz.
24-"Keşke ahiret hayatım için güzel işler eyleseydim" diyeceksiniz.
AYETİN OKUNUŞU: 25-) Feyevmeizin la yu'azzibu 'azâbeHU ehad;
KELİMELERİ: Fe*yevme izin*lâ yuazzibu*azâbe-hû*ehadun
KARŞILIKLARI: artık*o kıyamet günü*azaplandıramaz*onun azabı gibi*kimse
TÜRKÇE ÖZÜ;
25-Artık o kıyamet günü günahkârları kimse Allah'ın azaplandırdığı gibi azaplandıramaz
25-Artık o kıyamet günü günahkârları kimse Allah'ın azaplandırdığı gibi azaplandıramaz
AYETİN OKUNUŞU: 26-) Ve la yusiku vesakaHU ehad;
KELİMELERİ: Ve lâ yûsiku*vesâka-hû*ehadun
KARŞILIKLARI: ve derdest edemez*derdest etmesi gibi*kimse
TÜRKÇE ÖZÜ;
26-Ve kimse onun gibi derdest edemez
26-Ve kimse onun gibi derdest edemez
---Gerçek şu ki; Yeryüzünün paramparça olup dağıldığı kıyamet günü cehennemi karşınızda gördüğünüzde "Keşke tevhide iman ederek bu günlerim için hayırlı işler yapsaydım" diye hayıflanacaksınız ama ne yazık ki içine düştüğünüz kederin size hiç bir faydası olmayacak.
Cehennem zebanilerinin sizleri birer birer yakalayıp ateşe atması müminleri yakalayıp ettiğiniz eziyetlerden çok daha şiddetli olacak, göreceğiniz azap ise müminlerin sizden çektiklerinin katbekat fazlası olacak---
MÜŞRİKLERE DURUMLARINI GÖZDEN GEÇİRME ÇAĞIRISI
AYETİN OKUNUŞU: 27-) Ya eyyetühen Nefsül Mutmainneh;
KELİMELERİ: Yâ eyyetuhâ*en nefsu*el mutmainnetu
KARŞILIKLARI: ey*nefs*mutmain olan
TÜRKÇE ÖZÜ;27-Ey mutmain olan nefs (kendinden tamamen emin olan kişilik (müşrikleri kastediyor))
AYETİN OKUNUŞU: 28-) İrci'ıy ila Rabbiki radıyeten mardıyyeten;
KELİMELERİ: İrciî*ilâ rabbiki*râdıyeten*mardıyyeten
KARŞILIKLARI: dön*rabbine*allah'tan razı*allah'ın rızasını kazanmış olarak
TÜRKÇE ÖZÜ;
28-Allah'tan razı ve Allah'ın rızasını kazanmış olarak Rabbine dön
28-Allah'tan razı ve Allah'ın rızasını kazanmış olarak Rabbine dön
AYETİN OKUNUŞU: 29-) Fedhuliy fiy 'ıbadİY;
KELİMELERİ: Fedhulî*fî ibâdî
KARŞILIKLARI: artık katıl*(mümin) kullarımın arasına
TÜRKÇE ÖZÜ;
29-Mümin kullarımın arasına katıl
29-Mümin kullarımın arasına katıl
AYETİN OKUNUŞU: 30-) Vedhuliy cennetİY;
KELİMELERİ: Ve udhulî*cennetî
KARŞILIKLARI: ve gir*cennetime
TÜRKÇE ÖZÜ;
30-Ve cennetime girmeye hak kazan
30-Ve cennetime girmeye hak kazan
---Ey kendilerinin doğru yolda olduğuna inanan müşrikler; Bir an evvel vahye kulak verip tevhide iman ederek müminlerin arasına katılıp cennete girmeye hak kazanın---
(1) bkz.Hud 11/81)
(2) Haka 69/7 & Abdurrahman el-Meydani+Fahreddin er-Razi
(3) bkz.Hud 81
(Surelerin Türkçe özü için, Sayın Hasan Elik ve Sayın Muhammed Coşkun hocalarımızın ilmine ve onların "İndirildiği Dönemin Işığında Kur'an Tefsiri - Tevhit mesajı" isimli muhteşem eseri ile Sayın Abdülaziz Bayındır hocam ile Sayın Hakkı Yılmaz hocalarımın ilimlerine minnettarım)
Diğer sureler için link;
